Bitechnologia - teraźniejszość i przyszłość
Bakterie żyjące w jelitach mogą przyczyniać się do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów
Bakterie żyjące w jelitach mogą przyczyniać się do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów u osób predysponowanych do niego genetycznie - wynika z badań opublikowanych na łamach pisma "Immunity".
Mikroby pobudzają bowiem kaskadę procesów w układzie odpornościowym,
który ostatecznie zwraca się przeciwko tkankom własnego organizmu - w
tym wypadku przeciw stawom. Nasze jelita są zamieszkiwane przez tysiące
gatunków bakterii, z których wiele korzystnie wpływa na rozwój układu
odporności. Jednak, flora jelitowa może również przyczyniać się do
zaburzenia w pracy tego układu, zwłaszcza jego agresji na komórki
własnego organizmu. Najnowsze badania wskazują, że tak właśnie dzieje
się w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), poważnej
choroby, która powoduje bolesne obrzęki stawów, ich deformację i może
prowadzić do niepełnosprawności.
Naukowcy z Wydziału Medycyny Uniwersytetu Harvarda oraz Uniwersytetu w
Nowym Jorku doszli do takich wniosków prowadząc eksperymenty na myszach
predysponowanych do zapalenia stawów.
Gdy po przyjściu na świat gryzonie hodowano w sterylnym środowisku,
miały one we krwi znacznie mniej przeciwciał (białek odpornościowych)
wywołujących reumatoidalne zapalenie stawów niż zwierzęta przebywające
w zwykłych warunkach. Poza tym, początek i przebieg schorzenia były
znacznie łagodniejsze.
W trzecim tygodniu życia część myszy przeniesiono do pomieszczeń, które
nie były czyste pod względem mikrobiologicznym, a dodatkowo wprowadzono
im do organizmu bakterie nitkowate, które normalnie zamieszkują jelita.
W tych warunkach zwierzęta zaczęły produkować specyficzne przeciwciała
i w ciągu czterech dni zachorowały na zapalenie stawów.
"W sterylnym środowisku u myszy nie rozwijała się choroba stawów, ale
wprowadzenie pojedynczej bakterii do organizmu wystarczyło do
zainicjowania procesów immunologicznych prowadzących do jej
wystąpienia" - komentuje biorąca udział w badaniach Diane Mathis.
Oczywiście, bakterie same w sobie nie są główną przyczyną choroby,
podkreśla pierwszy autor pracy Hsin-Jung Wu. "Chodzi raczej o to, że
gryzonie mają genetyczne predyspozycje do zapalenia stawów, a bakterie
stwarzają warunki pozwalające na ujawnienie się tych predyspozycji" -
tłumaczy badacz. Jest to przykład interakcji zachodzących między genami
a środowiskiem.
Dokładniejsze analizy ujawniły, że bakterie pobudzały w organizmie
myszy produkcję szczególnej populacji limfocytów T, co z kolei dawało
sygnał limfocytom B do produkcji przeciwciał atakujących tkanki stawów,
tak jakby były obce.
Jak przypominają naukowcy, wcześniejsze badania wskazywały, że choroby
autoimmunologiczne jelit, jak np. zespół jelita wrażliwego, mają
związek z bytującą w nim florą bakteryjną. Zaskakujące jest jednak to,
że bakterie jelitowe mogą wpływać na rozwój autoagresywnej choroby,
która dotyczy odległych tkanek, np. stawów.
W przyszłości naukowcy planują kontynuować swoje badania, m.in. po to,
by sprawdzić, czy bakterie mogą brać również udział w rozwoju innych
schorzeń autoimmunologicznych, jak np. cukrzyca typu I.